قالب بلاگفا

سخنان پیامبر گرامی اسلام (ص) پیرامون مسائل بهداشتی

مجموعه‌ای از فرمایشات و توصیه‌های رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) در زمینه مسائل بهداشتی که اگر به دقت در آنها تأویل شود هر یک می‌تواند به عنوان یک طرح تحقیقی مورد توجه و بررسی محققان و پژوهشگران علم پزشکی قرار گیرد که ما در اینجا به خاطر خلاصه نویسی از ذکر اسناد روایات صرف نظر نموده‌ایم. امید است مورد توجه و استقبال شما قرار بگیرد.

اصول كلي در استفاده از داروهاي گياهي 

؛ اندازه ها و مقادير و طرز تهيه و آماده كردن داروهاي گياهي  و  گياهان دارويي  براي استفاده
طرز تهيه داروهاي گياهي :‌
•    شيرابه
•    پودر
•    ضماد (بانداژ و كمپرس)
•    كمپرس مرطوب
•    كمپرس گرم و خشك
•    داروهاي مخصوص شستشو
•    استفاده از داروهاي گياهي در وان حمام    

•    اندازه ها و مقادير داروهاي گياهي
•    دم كرده
•    جوشانده
•    جوشانده ملايم
•    جوشانده معمولي
•    جوشانده قوي
•    خيسانده
•    خيسانده با آب سرد
•    خيسانده الكلي

دسته بندی غذاها در مزاج سرد و خشک (سوداوی) ومصلحات آنها

در ادامه مطلب مزاج برخی غذاها (گوشتها،حبوبات،دانه ها،میوه هاو...) همراه مصلحات آنها آمده است.

دسته بندی غذاها در مزاج گرم و خشک (صفراوی) ومصلحات آنها

در ادامه مطلب مزاج برخی غذاها (گوشتها،حبوبات،دانه ها،میوه هاو...) همراه مصلحات آنها آمده است.

دسته بندی غذاها در مزاج گرم وتر (دموی) ومصلحات آنها

در ادامه مطلب مزاج برخی غذاها (گوشتها،حبوبات،دانه ها،میوه هاو...) همراه مصلحات آنها آمده است.

انحراف دانش پزشكي از مسير اصلي خود و مضار حاصله از آن

گياه دارويي يا داروي شيميايي
چون در اجتماعات كنوني بشر موضوع معالجه به وسيله گياهان طبي كم و بيش مطرح بوده و در هر اجتماع افراد خيلي زيادي علاقه به معالجه با داروهاي گياهي دارند و از طرفي تبليغات قوي و دايمي مؤسسات سازندة داروهاي شيميايي باعث شده كه اين داروها هواخواهان زيادي مخصوصاً در بين آقايان اطبا و داروسازان پيدا كرده است لذا از اوايل قرن بيستم تا كنون يك بحث و جدال تمام نشدني در كلية كشورهاي اروپا و امريكا بين طرفداران داروهاي گياهي و داروهاي مصنوعي ساخت لابراتوارها وجود داشته و همين‏طور ادامه دارد ولي روي‏هم رفته مي‏توان گفت تمايلات طبيعي و فطري مردم در كشورهاي متمدن كنوني بیش‌تر به طرف داروهاي گياهي است و دليل آن را مي‏توان از روي تبليغات مختلف دريافت و اين آگهي‏ها نشان مي‏دهد كه مؤسسات دارويي اخيراً براي ترويج فرآورده‏هاي خود، تسليم تمايلات عمومي مردم شده و عين گياهان طبي را با هم مخلوط كرده و به معرض فروش مي‏گذارند. در عين حال عدة زيادي از اطبا به كلي منكر خاصيت و اثر مفيد در گياه‏ها بوده و سخت پابند و علاقمند به داروهاي سنتتيك و اسپسياليته‏هاي مختلف مي‏باشند و معتقدين به داروهاي گياهي را مسخره مي‏كنند. به عقيدة ما اين هر دو دسته از روي تعصب سخن مي‏گويند و راه افراط و تفريط مي‏پويند و اين افراط و تفريط جز ضرر نتيجة ديگري براي بيماران ندارد.

ارزشیابی داروها

 از نيم قرن پيش تا كنون داروهايي توسط لابراتوارهاي داروسازي جهان ساخته شده كه حقاً و انصافاً بايد گفت جان ميليون‌ها نفر را از مرگ حتمي و قطعي نجات داده است. ما اين داروها را گرامي مي‌داريم و به كاشفان و سازندگان آن‌ها درود مي‌فرستيم ولي به طور مسلم تعداد كل اين داروها هرگز از عدد انگشتان دو دست تجاوز نمي كند و نيز داروهاي ديگري كه تعداد آن‌ها 80 الي 90 قلم بیش‌تر نيست تا كنون از طرف گروه محققان صنايع داروسازي براي درمان بيماري‌ها ساخته شده كه گر‌چه همه آن‌ها داراي عوارض جانبي و سمّيت هستند ولي به هر حال نفع آن‌ها بيش از ضررشان است و به طور كلي اگر يك سازمان علمي صلاحيت‌دار براي ارزشيابي داروها در جهان به وجود آيد به خوبي ثابت خواهد شد كه تعداد كل داروهاي مفيدي كه در نيم قرن اخير ساخته شده و وجودشان براي افراد بشر لازم و ضروري مي‌باشد از صد قلم تجاوز نخواهد كرد.
در كنار اين داروهاي مفيد و ضروري چندين هزار قلم دارو در هر يك از كشورهاي جهان كنوني براي درمان بيماري‌ها مصرف مي شود كه به طور كلي زيانشان بيش از نفع آن‌ها است زيرا نفع آن‌ها موقت و اندك ولي عوارض جانبي و سمّي‌شان زياد است و بسياري از آن‌ها ضايعات جبران ناپذير در اعضای بدن مصرف كننده به وجود آورده، عواقب وخيمي به بار مي‌آورد.

جراحی در ایران قدیم

قبل از شروع به عرایضم لازم می‌دانم ازجناب آقای رئیس محترم آکادمی بین‌المللی جراحان شعبۀ ایران و آقایان اعضای آکادمی مخصوصاً آقای دکتر حضرتی سردبیر آکادمی وکنگره جراحی ایران که در راه انقیاد و تشکیل این انجمن و تنظیم برنامه‌های آن مساعی فراوانی مبذول داشته‌اند تشکر و سپاسگزاری کنم، آرزومندم نظیر این انجمن‌های علمی در کشور بنیاد شود و عموم دانشمندان، مخصوصاً اطبا و جراحان به مطالعات و تحقیقات ابتکاری، علاقمندی و رغبت به خرج دهند.
امّا موضوع عرایض بنده «جراحی در ایران قدیم» است. برای پی‌بردن موضع جراحی در ایران قدیم، لازم است قبلاً به این نکته توجه کنیم که سه شرط باید در یک نفر وجود داشته باشد تا بتوان او را جراح خوب نامید: یکی استعداد، دوم علم، سوم کارخیلی زیاد و مداوم، درمجله «پزشکی وجراحی ایران» شماره سوم سال سوم از قول پرفسور آنتونن گوسه چنین نقل میکندکه:

بيماري‌هاي مزمن

         در اثر انحراف دانش پزشكي از مسير اصلي خود كه بعداً به تفصيل شرح آن داده خواهد شد،
•        در اثر تغيير زندگي طبيعي نياكاني و تبديل آن به زندگي مصنوعي امروزه،
•        در اثر افزودن مواد شيميايي به غذاها و تغييراتي كه در تغذيه بشر كنوني داده شده است،
•        در اثر مضارّي كه به طور مستقيم و غير مستقيم از مكتب پاستور عايد بشر گرديده است،
•        در اثر وفور بي‏حد و اندازة داروهاي شيميايي و پراكنده شدن آن‌ها بين مردم و عادت نمودن بشر به آن‌ها،
•        در اثر سستي معتقدات مذهبي و انحطاط اخلاقي و رواج فساد در اجتماعات كنوني،
•        بالاخره در اثر فقر و بدبختي مردم امروز،
آري تحت تأثير كليه اين عوامل، روز به روز بر تعداد بيماري‌هاي مزمن در بين مردم افزوده مي‏شود. براي اثبات افزايش روز افزون بيماري‌ها در جوامع امروزي به مدارك زير توجه فرماييد:

شل شدن عضلات اولین قدم در راه پیری است

پاره‌ای چنین می‌پندارند که فقط به کمک دانش و فنون امروزی است که بشر به بسیاری از دشمنان دیرینه خود و میکروب‌ها و بیماری‌ها غلبه کرده است در حالی‌که این‌طور نیست و آدمی از هزاران سال پیش راه مبارزه با ناراحتی‌ها و دردمندی‌های خویش را می‌دانسته است. از همه عجیب‌تر این‌که شیوه‌هایی که «قدما» برای غلبه بر پاره‌ای از بیماری‌ها، ناراحتی‌ها، دردمندی‌ها و عوارض پیری ابتکار کرده بودند، چنان قاطع و مؤثر بوده که در قرن اتم با وجود گسترش دانش و فرهنگ هنوز هم راهی مؤثرتر و قاطع‌تر از آن کشف نشده است. سرآمد این قبیل ابتکارات دیرینه، شیوه‌ای است که اجداد ما مخصوصاً مردم  مشرق زمین برای مبارزه با پیری و عوارض آن از قبیل کمر درد، رخوت و سستی، شل شدن عضلات و چین و چروک زودرس ابتکار کرده بودند. آدمی مخصوصاً در عصر ماشین وقتی از سنین چهل پا به بالا می‌گذارد گرفتار عوارض چندی می‌شود که به هر دکتری مراجعه می‌کند نه جواب قطعی می‌شنود و نه دارویی مؤثر بدو عرضه می‌شود.

دلهره و اضطراب مؤثرترين طريقه درمان آن

در دنياي آشفته كنوني كه قَلَق، اضطراب، نگراني، دلهره، غم، اندوه و افسردگي روز به روز در تزايد بوده و آسايش و آرامش روحي را از بشر سلب كرده است، حق اين بود كه روانشناسان، جامعه‌شناسان و بسياري از نويسندگان بي‌خبر و احياناً مغرض به جاي اين‌كه همه اين اختلالات رواني مخرب جسم و جان آدمي را معلول تمدن صنعتي و زندگي ماشيني بدانند و با اين كلمات فريبنده مردم را گول زده و از حقيقت دور نگه‌دارند، آري حق اين بود كه در صدد يافتن علت‌العلل اين تيره‌روزي‌ها برآمده و آن را از ريشه و بن براندازند. شاهد كلام براي معرفي يكي از روانشناسان مغرب زمين مقاله‌اي است كه چند جمله آن ذيلاً نقل مي‌شود:
«هنگامي كه با يك ناراحتي شديد روبه رو مي‌شويم راه درمان چيست؟ بايستي گفت كه در دنياي مملو از اضطراب اين غير عادي و غير طبيعي است كه بخواهيم بدون نگراني زندگي كنيم و دلهره و اضطراب نداشته باشيم».

مقايسه پيشرفت علم طب با پيشرفت ساير علوم

بدون استثناء، عموم مردم در يك اشتباه بزرگ با هم شريك‏اند و آن اين‌كه صدها اختراعات و اكتشافات شگرف و خيره‌كنندة دنياي متمدن غرب از قبيل تلگراف و تلفن و راديو و تلويزيون و رادار و انواع ماشين‏ها و هواپيماهاي كوه‌پيكر و نظاير آن‌ها را ديده و از مشاهدة آن‌ها چنين تصور مي‏كنند [که] اروپاييان در همه چيز جلو افتاده و مثلاً در علم طب نيز به همان اندازه و به همان سرعت، پيشرفت و ترقّي كرده‏اند و حال آن‌كه اين مقايسه و اين طرز تفكر جز اشتباه چيزي نيست زيرا تمامي اين اختراعات و اكتشافات خيره كننده در اثر پيشرفت علوم فيزيك و شيمي و مكانيك پيدا شده و پيشرفت اين علوم خيلي بیش‌تر و سريع‌تر از پيشرفت علم طب صورت گرفته و دانش پزشكي از علوم مزبور بسيار عقب افتاده است. علت اصلي آن اين است كه علوم فيزيكي و شيمي و مكانيك بر مباني دقيق و روشني استوار گشته‏اند كه بيان آن‌ها به زبان رياضي به سهولت ممكن است و به اين جهت خيلي زود و زياد پيشرفت كرده‏اند ولي دانشمنداني كه در رشته‏هاي مختلف دانش پزشكي مطالعه مي‏كنند، خود را دايماً مواجه با مطالبي مي‏بينند كه تفسير آن‌ها ممكن ولي تعميم فرمول‌هاي رياضي دربارة آن‌ها ميسّر نيست. به اين جهت قوانين علم طب مثل قوانين علوم فيزيك و مكانيك صريح و قاطع نبوده و در هر مورد، اختلاف آراء و تناقضات و مجهولات زياد در آن ديده مي‏شود.

مزاج2

پزشكان قديم ايران به اين مسئله كه اساس تشخيص گرمي و سردي مزاج بر آن استوار است كاملاً متوجه بوده، و صريحاً در كتاب‌ها به آن اشاره كرده‌اند، و ما به موقع خود به بيان آن‌ها خواهيم پرداخت.
مشكل ديگري كه براي تشخيص گرمي و سردي مزاج به وسيله حس لمس وجود دارد، كه ما آن را در بيان اندازه گيري متابوليسم بازال شرح داديم و گفتيم كه براي تعيين حداقل انرژي كه بدن در مدت 24 ساعت يا يك ساعت مصرف می‌كند و آن را متابوليسم بازال گويند بايد از عواملي كه باعث اخلال در اين اندازه‌گيري می‌شود احتراز كرد؟ در اينجا نيز عيناً همان عوامل موجود است و بايد از آن‌ها احتراز نموده زيرا تعيين مزاجهاي گرم و سرد و اندازه گيري متابوليسم بازال در حقيقت يك عمل است كه با دو روش انجام می‌گيرد.

مزاج

در اين مقاله بحث می‌شود از اينکه چگونه عناصر چهارگانه (خاك، آب، هوا و آتش) با يكديگر تركيب شده و از اجتماع آن‌ها مواد موجود در طبيعت (مواد كاني، سنگ‌‌ها، گياه‌ها و جانوران) به وجود آيد.
قبل از شروع به اين بحث، براي روشن شدن موضوع بايد بعضي از اصطلاحات قدما را ذكر كنيم، دانشمندان قديم می‌گفتند: تغييراتي كه عارض اجسام می‌شود بر دو گونه است: يكي اينكه هر گاه جسمي تغيير كند ولي ماهيت آن (كه آن را صورت نوعيه می‌گفتند) عوض نشود؛ مثلاً آب وقتي كه گرم يا سرد شود باز هم همان آب است، در اين صورت، تغيير حالت مزبور را استحاله می‌ناميدند (امروز می‌گويند تغييرات ظاهري يا فيزيكي) ؛
دوم وقتي كه صورت نوعيه جسم باقي نماند، يعني جسم تغيير ماهيت داده و تبديل به جسم ديگري شود، مثلاً چوب تبديل به آتش و دود و خاكستر گردد، می‌گفتند كون و فساد واقع شده است ، يعني صورتي كه بود و برطرف شد فاسد شده و صورتي كه نبود و موجود شد كائن شده است (امروز می‌گويند تغييرات شيميايي)

مقاله نخستين از بخش نخستين در تدبير حفظ صحت

باب نخستين  /  در تدبير هوا
ببايد دانستن كه اسباب تندرستي و بيماري شش نوع است  ،  و طبيبان آنرا " اسباب السته" (1) گويند: و آن هوا است و حركت و سكون و خواب و بيداري و طعام و شراب و استفراغ و احتقان و اعراض نفساني.
 
    و اندر حفظ صحت، تدبير اين سبب ها واجب است، از بهر آنكه هرگاه كه اين سبب ها چنان باشد كه بايد، سبب تندرستي بود، و هرگاه كه به خلاف اين باشد سبب بيماري باشد. و ازين سبب ها به هيچ سبب نيست مردم نزديكتر و با وي ملازم تر و تن او بدان محتاج تر از هوا. از بهرآنكه قوام همـــه تن به سه قوتست: طبيعي  (Natural Power) كه به نيروي طبيعي اطلاق مي گردد و حيواني (Animal Power) و نفساني (Physical Power) و اين قوت ها كار خويش نتوانندكردمگر به ميانجي روح  Sprit)  يا(Soul   و ماده (2) روح، هوا است كه مردم آنرا به نفس مي گيرند. و بدين سبب از چيزها كه بيرون تن حيوانست، هواست كه باندرون و بيرون دميده تر است. و اگرچه هوا گرم و ترست، اين هوا كه نزديك ما است به قياس با مزاج روح و حرارت غريزي (3) سرد است. و اين هوا كه به دم زدن ما به حرارت غريزي رسد و با روح بياميزد گرم شود و بسوزد. اگر به دم زدني ديگر از روح جدا نشود و مزاج روح از اعتدال بگردد و هرگاه كه به دم زدن ديگر از روح جدا شود هوائي تازه اندر آيد، مدد روح گردد و راحتي از آن هواي تازه به روح رسد. بدين سبب روح را از هواي تازه راحتي و منفعتي عظيم است (4).

مزاج برخی غذاها

میوه ها و دانه های گرم وتر :
 انجیر ، انگور ، بادام زمینی ، بادام شیرین ، بادام کوهی ، به ، تخم خربزه ، توت (شاه توت) ، انواع توت ها ، خربزه ، هویج ( زردک) ، سیب ، شلغم ، کدو ، کنجد ، گلاب ، لوبیا قرمز
میوه ها و دانه های گرم و خشک
 . انبه  ، بادام کاغذی ، بادمجان (خیلی گرم و خشک) ، تخم شربتی ، بولاغ اوتی ، پرتقال ، پسته ، پونه (خیلی گرم و خشک) ، پیاز (خیلی گرم و خشک) ، پیه ( دمبه) ، ترب (خیلی گرم و خشک) ، تره ، جعفری، دینارویه ، چای ، خردل ها ، خرما ، خرمالو ، دارچین ، روغن ، ریحان ، زرد چوبه ، زعفران ، زنجبیل ، زنیان ، زیتون ، زیره سیاه ، سیر ، شنبلیله ، فلفل (خیلی گرم و خشک) ، فندق ، کرفس ، کشمش انگور سیاه ( مویز) ، کلم ، کنگر ، گردو ، گل سرخ (خیلی گرم و خشک) ، لپه ، مرزه ، موسیر ، موم عسل ، نارگیل ، نخود ، نعناع ، عرق بهار نارنج ، هل .
غذاهای گرم و تر :
 عسل ، نخود ، آب آبگوشت ، گوشت بوقلمون ، شیر میش ، گوشت غاز (پرنده) ، گوشت گوسفند ، گوشت مرغ خانگی ، گوشت مرغابی و  اردک ، میگو (روبیان) ، گوشت بلدرچین ، گوشت کله ، جگر ، خورشت بادمجان ، خورش قورمه سبزی ، آبگوشت به ، آبگوشت کلم قمری ، آب شور ، کره ، خامه ، روغن ، نیمرو ، تخم مرغ ، گوشت بز ،
غذاهای گرم و خشک
 گوشت آهو ، شیر شتر ، گوشت شتر ، گوشت شتر مرغ ، گوشت کبوتر ، کوهان شتر(خیلی گرم و خشک) ، گوشت گاومیش ، گوشت گنجشک ، گوشت لک لک ، نمک طعام (خیلی گرم و خشک) ، گوشت اردک ، خورش فسنجان .
میوه ها و دانه های معتدل :
 برگ چغندر ، برنج ، تمشک ، چغندر ، عدس ، عناب ، گرمک ، گندم ، قهوه ، کاسنی ، کاهو ، موز   .
غذاهای معتدل :
 شیر گاو ، گوشت کبک ، گوشت کبک دری ، کوکو سبزی ، فرنی ، کوفته ، کشک بادنجان ، شیر برنج ، نان فطیر .
میوه ها و دانه های سرد و تر :
 اسفناج ، آلو ، انار ، باقلا ، بالنگ ، بامیه ، خرفه ، پنیر ، خیار ، دوغ ، زردآلو ، کدو  (تخم) ، کدو حلوایی ، گلابی ، هلو ، هندوانه  ،
میوه و دانه های سرد و خشک
ارزن ، ازگیل ، انار ترش ، تمبر هندی ، جو ، ذرت ، ریواس ، زرشک ، سرکه ، سنجد ، شاه بلوط ، گشنیز ، گیلاس ، لیمو امانی ، لیمو ترش ، لیمو شیرین ، ماش ، نارنج ، نشاسته ، ولیک  .
غذاهای سرد و تر :
 شیر بز ، ماست ، دوغ ، مرغ ماشینی ، قره قروت ، شیر بز ، ماهی ،
غذاهای سرد و خشک
 کشک ، گوشت گاو  .

این قانون مصرف سردیهاست  : 

  اگر پنیرمیخورید حتما با گردو خورده شود  ،  اگر ماست و دوغ میخورید حتما با یک قاشق چایخوری زنیان خورده شود  ،  اگر ماهی میخورید با خرما خورده شود ،  اگر برنج میخورید با زیره خورده شود ، مرغ را حتما با گرمی خورده شود ، و هر چیز سرد دیگر با گرمی هائی مثل عسل و خرما و دیگر غذاهای گرم   .

واکسن در طب سنتی

واکسن تنها به پزشکی امروز محصور نمیشود. در طب قدیم، واکسن برای تمام عمر کاربرد داشته است. از بدو تولد (چندروز پس از تولد) هرسال یک یا دوبار برای هرکس لازم بوده، همچنین هرگاه کسی به مسافرت میرفته میبایست درمحل جدید الورود، از این واکسن استفاده کند.
این واکسن به دو صورت تهیه میشود:
1-    مقداری از آب محل سکونت خود را با مقداری آب محل جدید الورود مخلوط نموده و بخورد. این کار باعث میشود به یکباره بدنش با آب محل جدید مواجه نشود یا بقول معروف «آب به آب نشود».
2-    مقداری آب ومقداری خاک (به اندازه یک قاشق چای خوری) مخلوط کرده وبجوشاند و بعد از ته نشین شدن خاک وسرد شدن آب، مقداری از آن اب را میل کند. این کار باعث میشود میکروبها وویروسهای موجود در خاک در آب جوشیده و ضعیف وبرخی کشته میشوند وبا این واکسن طبیعی، پادتن در بدن تولید میشود.
البته لازم بذکر است که آبهای مذکور نباید کلر داشته باشند.
درمورد دوم، هم در مسافرت وهم در محل زندگی کاربرد دارد.

معده و بیماریهای آن از دیدگاه ابو علی سینا

حال به تفصيل و تشريح اين نشاني ها مي پردازيم :

انواع نوشیدنی

ترجیحا این چای ها را با عسل،خرما یا توت میل کنید.اگر مبتلا به دیابت هستید با عسل میل کنید.چای را می توان با چند قطره آبلیموی تازه میل کرد.

تتو نکنید، به 8 دلیل

اگر از متخصصان پوست و مو بپرسید، می‌گویند برای همیشه دور تتو را خط بکشید. تتو و کار کردن با رنگ‌های غیر بهداشتی و سوزن در محیطی که هیچ گونه نظارتی بر آن انجام نمی‌گیرد، بدون شک سلامت شما را تهدید خواهد کرد.